Majör Depresyon

Majör Depresyon Nedir?

Majör depresif bozukluk ya da klinik depresyon olarak da bilinen majör depresyon bireyin günlük aktivitelerine olan ilgisinin ciddi boyutta azaldığı, yaşamını olumsuz etkileyen ve duygusal çöküntülere neden olan duygudurum bozukluğudur. En yaygın görülen duygudurum bozuklukları arasında yer alan majör depresyonun yaşam boyu görülme yaygınlığı çeşitli kaynaklarda %4.4-17 olarak belirlenmiştir. Her yaş grubunu etkileyebildiği gibi özellikle 24-45 yaşları arasında daha sık izlenmektedir. Psikiyatride iyi tanımlanmış ve sınıflandırılmış bir hastalık olması nedeniyle danışandan alınacak öykü ile tanı konulabilir. Ancak majör depresyon diğer sağlık sorunlarıyla bağlantılı olabileceğinden ayrıcı tanı için çeşitli tahliller istenebilir. 

Majör Depresyon Belirtileri

Diğer ruhsal problemlerde olduğu gibi majör depresyonda da belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. 

• Üzgün hissetmek
• Değersizlik hissi
• Önceden zevk alınan aktivitelerden artık zevk almamak
• Kendini değersiz hissetme
• Uyku düzeninde bozulmalar
• Kiloda artış ya da azalma
• Dikkat, bellek ve algıda bozulmalar
• Ölüm düşüncesi ve intihar

DSM-5′ göre Majör Depresyon Tanı Ölçütleri: 

1. Ardışık iki hafta boyunca neredeyse her gün günün büyük kısmında ortaya çıkan aşağıdaki semptomlardan en az beş tanesinin bulunması gerekir. 

(1.veya 2. kriter mutlaka bulunmalıdır)

1. Depresif duygudurum
2. Anhedoni, ilgi-istek azalması
3. İştah azalması ya da artması
4. Uyku azalması ya da artması
5. Psikomotor yavaşlama ya da ajitasyon
6. Enerji azalması, yorgunluk
7. Suçluluk, değersizlik hissi
8. Konsantrasyon güçlüğü, odaklanamama
9. İntihar eğilimi, ölüm düşünceleri
10. İşlev kaybı vardır.
11. Semptomlar bir madde kullanımına ya da genel tıbbi duruma bağlı değildir.
12. Başka ruhsal hastalıkla açıklanamaz.
13. Hiçbir zaman bir manik ya da hipomanik nöbet yoktur.

(Yas durumunun dışlanması gerekir: DSM-5’te kaldırılmıştır.)

Majör Depresyon Çeşitleri

Majör depresif bozukluk olarak da bilinen majör depresyon oluşum nedenine ve izlenen belirtilere göre çeşitlilik gösterir.

Peripartum (Doğum Sonrası) Depresyon: Doğum sonrası olarak adlandırılmasına rağmen doğumdan önceki ve doğumdan sonraki 6 ayı kapsayan zaman diliminde görülebilir. Doğum yapan kadınların yaklaşık %13-19’u doğum sonrası depresyon tanısı almaktadır. Hamilelikle birlikte artan sorumluluklara bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir.

Psikotik Belirtiler Gösteren Depresyon: Bireyde ruhsal çöküntü belirtilerine ek olarak halüsinasyon ve delüzyon gibi gerçeklikle bağın koptuğu, psikotik semptomların görüldüğü depresyon çeşididir. Diğer depresyon türlerine göre daha ayırt edilebilir belirtileri vardır. 

Mevsimsel Depresyon: Mevsimlere göre değişen duygudurum ve ruh halini ifade eden depresyon türüdür. En çok görüldüğü mevsim sonbaharın başlangıcıyla ilkbaharın başıdır. Genellikle fazla uyuma, daha fazla yemek yemeyle birlikte kilo artışı, yorgun ve bitkin hissetme şeklinde belirtilerle seyreder.

Melankolik Depresyon: Bireyin yaptığı hiçbir şeyden zevk alamaması bu nedenle kendisini sürekli mutsuz hissetmesi ve içene kapanması şeklinde seyreden depresyon türüdür. Erken uyanma, geceleri sık sık uyanma ve kilo kaybı gibi fiziksel belirtiler daha sık eşlik eder. 

Katatonik Belirtiler Gösteren Depresyon: Bireyin hareket ve psikomotor işlevlerinde önemli derecede bozulmaların görüldüğü türdür. Hareketlerde yavaşlama veya yok olma, nedensiz ve ani kas hareketleri, alınan beden pozisyonunda uzun süre takılı kalma, diğer kişilerin hareketlerini ve konuşmalarını taklit etme gibi belirtiler mevcuttur.

Atipik Belirtiler Gösteren Depresyon: Depresyonda görülen az uyuma, sık sık uykudan uyanma, iştahın azalması belirtilerinin tersine çok uyuma, iştahın artması ve kilo alma şeklinde belirtiler gözlenir. Bu tip depresyon kadınlarda daha fazla görülmektedir.

Majör Depresyon Tedavisi

Majör depresyon ya da klinik depresyon tedavi edilebilir bir ruhsal bozukluktur. Ancak tedaviye başlamadan önce benzer belirtilerin gözlenebileceği fiziksel rahatsızlıklar tedavi edilmelidir. Tedavi şekli kişiye özeldir. Majör depresyon tanısı alan kişiler danıştıkları uzmanla birlikte tedavi şekline karar verirler. İlaç, psikoterapi ve beyin uyarımı teknikleri majör depresyon tedavisinde kullanılan yöntemlerdir. 

İlaç tedavisi ile danışanın olumsuz ruh haline neden olan belirtiler azaltılmaya çalışılır. Hangi ilacın hangi dozda kullanılacağı doktor kontrolünde gerçekleşmelidir. Psikoterapi ise hafif ve orta düzeyde depresyon tanısı alan danışanların tedavisi için başvurulan yöntemdir. Psikoterapi ile bireyde var olan olumsuz düşünce ve davranış biçimlerinin değiştirilmesi, hastalıkla mücadelenin sağlanması ve danışanın işlevselliğini geri kazanması amaçlanır. Uygun tedavi yönteminin uygulanmasıyla majör depresyon kontrol altına alınabilen bir bozukluktur. 

Majör Depresyon Merak Edilenler

Majör depresyon belirtileri nelerdir? 

Klinik depresyon olarak da adlandırılan majör depresif bozukluğun en belirgin belirtilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz; 

• Bireyin kendini  mutsuz hissetmesi
• Değersizlik hissi ve bununla birlikte intihar düşüncesi
• Enerjisiz hissetmek ve uzun süreli uyku hali olmakla birlikte uykusuzluk çekmek veya aşırı uyumak
• Kişinin yaptığı şeylerden zevk almamaya başlaması
•  İştah değişikliklerinin olması
• Cinsel istekte azalma
• Dikkat bozukluklarının olması

Majör depresyon ne kadar sürer? 

Majör depresif bozukluk tanısı koymak için belirtilerin en az iki haftadır devam ediyor olması gerekir. Tedavi edilmediği taktirde iki yıla kadar uzayabilir ve bu duruma kronik depresyon denilmektedir. Ancak majör depresyon tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır.

Majör depresyon geçer mi? 

Majör depresyon kendi kendine geçen bir rahatsızlık değildir. Bir uzman kontrolünde hastanın durumuna göre uygun tedavi yöntemleri doğrultusunda tedavi edilmelidir. 

Majör depresyon ilerlerse ne olur? 

Aslında depresyon kendi kendine de  geçen bir rahatsızlıktır. Fakat tedavi edilmediği ve ilerlediği durumlarda hastada çaresizlik hissi ve umutsuzluk artar. Bu ağır duygular hastanın işlevselliğini ileri derecede bozarak yaşam kalitesini düşürür ve hatta intihar düşüncesine de sürükleyebilir.

Majör depresyon tedavisi nasıl olur?

Tedavi edilebilir bir psikolojik rahatsızlık olan bu depresyon türünde en uygun tedavi bir uzman tarafından kişinin durumuna göre belirlenir. Psikoterapi, ilaç tedavisi ve gerekli görülürse diğer biyolojik tedavi yöntemler ile tedavi edilebilir.

Majör depresif bozukluk kronik midir? 

Majör depresyon bir uzman kontrolünde tedavisi mümkün olan psikolojik bir rahatsızlıktır. Kronik depresyon, majör depresyon belirtilerinin 2 yıl gibi bir süredir devam etmesi durumudır.

Kronik depresyon ile majör depresyon arasında belirli temel farklar bulunmaktadır. 

• Hastalığın süresi
• Semptomların yoğunluğu; majör depresyon genelde daha şiddetli semptomları içerirken kronik depresyon ya da distimiye ait semptomların şiddeti daha azdır. 
• Hastaların normal hayatı sürdürmekteki durumu 
• Hastalığın başlangıç yaşı; majör depresyon 30-40 yaş aralığında ortaya çıkarken kronik depresyon daha erken yaşlarda belirir.