Madde Bağımlılığı

Madde Bağımlılığı Nedir?

Madde bağımlılığı, sakinleştirici ve uyarıcı etkileri olan maddelerin tedavi nedeni veya fiziksel bir ihtiyaç duymaksızın kullanılmasıyla oluşan, kullanılmadığında yoksunluk belirtileri görülen bir bozukluktur. Madde kullanıcıları maddeyi kullanmaya başlamadan önce bunu kontrol edebilecekleri düşüncesiyle yola çıkarlar. Ancak tek seferlik kullanımda dahi bağımlılık gerçekleşebilmektedir. İlk kullanımdan sonra tekrar tekrar maddeyi alma ihtiyacı hissedilir. Zamanla aynı etkiyi sağlamak için maddenin kullanım sıklığı ve miktarı arttırılır. Böylece birey kendini kısır bir döngünün içerisinde bulur. Madde bağımlılığı hayati tehlikeye yol açabilir. Sağlık için son derece tehlikeli olan maddelerin vücuda etkileri oldukça hızlıdır.

Madde Bağımlılığının Etkileri

Maddeler kullanılmaya başlandıkları anda sinir sisteminin farklı bölümlerini etkileyerek fiziksel ve ruhsal bozulmalara yol açarlar. Bu durum bireylerde birçok belirti ile kendini göstermektedir:

• Madde kullanılmadığında yoksunluk çekmek,
• Maddeyi temin edebilmek için çaba sarf etmek ve büyük bir bütçe ayırmak,
• Madde kullanımı sebebiyle sosyal ilişkilerde bozulmalar yaşamak, sorumlulukları yerine getirememek,
• Maddenin sağlığa ve işlevselliğe zarar vermesine rağmen madde kullanımını bırakamamak,
• Maddeyi bırakma girişimlerinde başarısız olmak,
• Bulantı, kusma, karın ağrıları, kabızlık, ishal, mide ve bağırsak spazmı/kanama yaşamak, 
• Zehirlenme ve ölüm riskiyle karşı karşıya kalmak. 

Madde Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir? 

Madde bağımlısı olan bireylerde öne çıkan belirtiler; 

• İştahsızlık hissetme ve bununla birlikte kilo kaybı yaşama ya da aşırı yemek
• Bulantı ve kusma
• Aşırı terleme, ellerin titremesi
• Uykusuzluk çekmek ya da gereğinden fazla uyumak
• Sosyal ortamda yapılan ani değişiklikler
• Arkadaş ilişkilerinde bozulmalar
• Aile ilişkilerinin bozulması
• Karamsarlık hissi ve mutsuzluk 
• Halüsilasyon görmek
• Yorgun ve bitkin bir beden hali

Madde Bağımlılığının Nedenleri Nelerdir? 

Bireyleri madde bağımlılığına iten çok sayıda neden olabilir. Ancak en yayğın olanları arasında sorunlu yer alanları aşağıda görebilirsiniz: 

• Problemli aile ilişkileri, 
• Aile içi baskı ve şiddet yaşanması,
• Aile içinde uyşturucu madde kullanımı
• Çevrenin etkisi ile uyuşturucu kullanımına özenme,
• Toplumda hissedilen baskı, çekingenlik ve sosyal fobi
• Stres etkenlerinin fazla olması, kişinin psikolojik rahatsızlıkları, 
• Genetik yatkınlık

Madde Bağımlılığı Tedavisi

Madde bağımlılığı tedavi edilebilen bir sorundur. Bireyin kendi çabasıyla maddeyi bırakması genellikle mümkün olmamaktadır. Bu nedenle madde bağımlılığının tedavisi için bir uzmanla çalışmak ve çevreden destek almak son derece önemlidir. Tedavide çeşitli yöntemler ve aşamalar yer almaktadır. Bağımlılık yapan maddenin özellikleri ve bireylere göre tedavi şekli değişmektedir. Ayaktan tedavi, yatarak tedavi ve korunma tedavisi madde bağımlılığı için mümkün olan tedavi çeşitleridir. Tedavide ilk aşama detoksifikasyondur; bireyin vücudunun maddeden arınması sağlanır. Bu aşamadan sonra psikoterapi ve rehabilitasyon süreci başlar. Bilişsel davranışçı terapi, grup terapisi, aile terapisi gibi farklı terapi yöntemleri madde bağımlılığında etkileri kanıtlanmış yöntemlerdir. Bireyin tedaviyi istemesi süreç için oldukça önemlidir. Ayrıca iyileşme gerçekleştikten sonra sosyal ve psikolojik tedbirler devam etmelidir. Çünkü madde bağımlılığının tekrarlama oranı çok yüksektir.

Madde Bağımlılığı Merak Edilenler

Madde kullanımı yalnızca madde kullanım bozukluğu yaşayan kişiye mi zarar verir? 

Bağımlılık yapan maddeler kullanan kişiye hem fiziksel hem psikolojik çok fazla zarar verir. Ancak madde kullanımı yalnızca bireye değil, hem bireyin sosyal çevresine, ailesine hem de topluma çok büyük zarar vermektedir. 

Uyuşturucu kullananların fiziksel belirtileri nelerdir? 

Düzenli baş ağrısı, aşırı kilo kaybı, bozuk yemek alışkanlığı, uykusuzluk ve sürekli arz eden yorgunluk hissi öne çıkan fiziksel belirtiler arasında yer almaktadır. 

Bağımlılık yapan maddeler nelerdir? 

Uyuşturucu maddeler, sinir sistemini etkileyerek kişinin ruhsal ve fiziksel dengesine zarar verir, vücudu tahrip eder, kalıcı hasarlar bırakabilir. 

Esrar bağımlılığı, eroin bağımlılığı, kokain bağımlılığı, tütün ve alkol bağımlılığı, dinginleştirici ve kaygı giderici gibi diğer uyuşturucu madde bağımlıkları öne çıkan madde bağımlılığı türleri arasında yer almaktadır.