Grup Psikoterapi

Grup Psikoterapisinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Grup terapilerinde organizasyon bireysel terapiye göre daha çok zaman alır. Grupta konuşulan temalar gruptaki her bireye aynı derece hitap etmeyebilir hatta bireyin ihtiyaçlarına yönelik grup psikoterapisi bulunamayabilir. Grup içerisinde farklı grupların oluşması sıklıkla karşılaşılan bir durumdur bu zaman zaman grup içinde çatışmalara neden olabilir. Öte yandan özellikle kalabalık gruplarda her grup üyesine her hafta söz hakkı verilememesi dezavantaj olarak değerlendirilir.

Grup Psikoterapisinin Uygulandığı Ruhsal Durumlar

Grup terapisi birçok ruhsal bozuklukta ve sorunda uygulanabilmektedir. Bu ruhsal durumlardan bazıları şunlardır:

–       Kaygı bozuklukları

–       Depresyon

–       Psikotik bozukluklar

–       Yeme bozuklukları

–       Madde ve alkol kullanım bozuklukları

–       Cinsel sorunlar

–       Kişilik bozuklukları

–       Travma ve yas süreçleri

–       Aile, iş veya sosyal yaşamda ilişki sorunları

–       Uyum sorunları

–   Farkındalık ve kişisel gelişim

Grup Psikoterapisi Çeşitleri

Grup terapileri 3 şekilde tasarlanabilmektedir:

1. Kapalı Grup Terapisi: Başlangıçta oluşturulan gruba sonradan yeni danışanın kabul edilmediği grup terapisi şeklidir. Kapalı gruplarda danışanlar birbirlerini tanır ve güven ortamı oluşur. Gruplara sonradan eklenen danışanlar olduğunda bazı çekinceler meydana gelebilir veya gruptaki roller değişime uğrayabilir. Bunun önlenmesi için kapalı gruplarda çalışmak verimli olabilmektedir.
2. Açık Grup Terapisi: Açık gruplar dışarıdan yeni katılacak olan danışanları her zaman kabul eder. Böylece sonradan gelen danışan yeni bir grubun kurulmasını beklemekle vakit kaybı yaşamaz ve psikoterapiden mahrum kalmaz.
3. Psiko-eğitim Grupları: Benzer sorunlara sahip danışanların bir araya gelerek deneyimlerini paylaştığı iyi yapılandırılmış gruplara denir. Grup üyeleri yaşadıkları sorunlar karşısında birbirlerini motive edici fikir alışverişlerinde bulunurlar. Oldukça faydalı bir grup terapisi yöntemidir.

Grup Psikoterapi Yöntemleri

–       Destekleyici Grup Terapisi

–       Bilişsel Davranışçı Grup Terapisi

–       Kişilerarası Grup Terapisi

–       Analitik Yönelimli Grup Terapisi

–       Grup Psikanalizi

–       Hümanistik Yaklaşımlı Grup Terapileri

–       Davranışsal Grup Terapi

–       Psikodrama

–       Kendine Yardım Grupları

–       Eğitici Grup Terapileri

Grup Psikoterapi Süreci

Grup terapileri genellikle haftada bir kez, ardışık iki seans şeklinde planlanmaktadır. Ancak bu sıklık bir zorunluluk değildir; grup içerisinde yer alan danışanların ihtiyaçlarına göre daha sık ya da daha seyrek toplanılabilir. Öte yandan grubun büyüklüğüne bağlı olarak grup terapileri iki psikoterapist öncülüğünde ya da bir psikoterapist bir yardımcı ile gerçekleştirilebilir. Gruplar heterojen olarak planlanabildiği gibi homojon de planlanabilir. Çocuk ve ergen grup psikoterapileri için genellikle kendi yaş grupları daha verimli olacağından homojen olmasına dikkat edilir. Ancak öte yandan heterojen grupların da katkısı farklı tanı, davranış, düşünce biçimlerini tanımak açısından oldukça fazladır. Grup oluşturulmadan önce danışanlara çeşitli ölçekler ve testler uygulanabilir. Böylece psikoterapist danışanların gruba uygunluğunu saptayabilmektedir. Bazı durumlarda danışanların grup terapisine alınması için ruh sağlığı uzmanının değerlendirmesi gerekli olabilir. Grup psikoterapisinden fayda görülüp görülmeyeceği saptandıktan sonra yönlendirme yapılır. Yatılı ve ayaktan tedavi gören danışanlar grup terapilerine hastanelerde katılabilir. Ancak özel muayenehanelerde, danışmanlık ve psikoterapi merkezlerinde de grup psikoterapileri uygulanmaktadır. Son zamanlarda yüz yüze grup terapilerinin yanı sıra online grup terapileri de yaygın bir biçimde kullanılır.

Grup Psikoterapisinde Tedavi Edici Etkenler

–       Kabul görme: Gruptaki diğer danışanlar tarafından kabul edilmek tedavi edici bir etki sağlamaktadır.

–       Özgecilik: Grupta yer alan diğer danışanların iyiliğini gözetme durumu tedavide iyileştirici etki sağlamaktadır.

–       Katarsis: Bastırılmış duygu veya düşüncenin açığa çıkarılmasıyla rahatlama duygusu hissedilir.

–       Kenetlenme: Grup içinde yer alan danışanların birlik olma duygusu tedavide olumlu bir etkendir.

–       Oy birliğiyle gözlem: Danışanlar kendilerinde var olan şemalarla diğer grup üyelerininkini karşılaştırma fırsatı yakalamaktadır.

–       Bulaşma: Gruptaki bir danışanın duygusunu dile getirmesi diğer danışanda da benzer bir duygunun olduğunun farkına varılmasını sağlayabilmektedir.

–       Empati: Grup terapisinde bir grup üyesinin diğerine psikolojik açıdan bakabilmeyi başararak onun düşünce, duygu ya da davranışını anlayabilmesini sağlamaktadır. Empatinin kurulması grup terapilerinde önemli bir etki oluşturmaktadır.

–       Özdeşim: Birey grup içerisinde başka bir grup üyesiyle ya da psikoterapist ile özdeşim kurabilir. Bu sayede bir başkasının niteliklerini kendi içinde anlamlandırabilmektedir.

–       Taklit etme: Grup terapilerinde danışanların diğerlerinden bir şeyler öğrenmesi olumlu etkiler sağlamaktadır.

–        İçgörü: Bireyin kendi süreciyle ilgili farkındalık kazanması, soruna neden olan duygu ya da düşüncelerinde değişikliğe gitmesine katkı sağlamaktadır.

–       Umut Aşılanması: Birey benzer sorunlar yaşayan diğer bireylerle bir araya geldiğine sorunlarının üstesinden gelebileceğini keşfeder.

–       Etkileşim: Grup terapisi diğerleriyle etkileşim içerisinde olmayı sağlamaktadır. Öte yandan karşılıklı fikir alışverişine zemin hazırlayıp etkili iletişime zemşn hazırlamaktadır.

–       Yorum: Psikoterapistin danışanlara yönelik süreçleri formüle ettiği, belirtilerin anlamını yorumladığı süreci ifade etmektedir.

–       Öğrenme: Grup terapisinde yer alan tüm danışanlar farklı birçok konuda birbirinden bir şeyler öğrenir.

–       Gerçeği değerlendirme: Danışanın kendisini ve grupta yer alan diğer danışanları doğru biçimde algılaması, dış dünyayı ve kendisini değerlendirme becerisinin kazanılmasına fayda sağlamaktadır.

–       Aktarım: Grup terapisinde danışanın geçmişi ya da şimdiki yaşantısında yer alan bir nesnenin neden olduğu duygu, düşünce ve davranışların psikoterapiste ve grup içerisindeki diğer danışanlara yansıtması olumlu etkilere neden olmaktadır.

–       Açığa vurma: Birey bastırılmış süreçlerini grup içerisinde açığa çıkartabildiğinde büyük bir rahatlama hissetmektedir. 

–       Evrenselleştirme: Birey grup içerisinde benzer sorunlar yaşayan bireylerle karşılaştığında evrende tek ve yalnız olmadığını görür. Grup psikoterapisinin en önemli etkilerinden biridir.